1. BIORCY

Krew i jej składniki podawane są głównie osobom, które utraciły swoją własną krew w wyniku wypadku albo zabiegu operacyjnego, osobom z zaburzeniami krzepnięcia, po oparzeniach i urazach, a także pacjentom z chorobami rozrostowymi i nowotworami, w trakcie i po chemioterapii.

2. KTO MOŻE ODDAĆ KREW

 odpowiada wymaganiom zdrowotnym pozwalającym na ustalenie na podstawie badań lekarskich i badań laboratoryjnych, że każdorazowe pobranie krwi nie spowoduje ujemnych skutków dla jego stanu zdrowia lub stanu zdrowia przyszłego biorcy w szczególności na skutek występowania przeciwwskazań stałych lub czasowych do pobrania krwi;

 przedstawi dokument tożsamości ze zdjęciem, adresem zamieszkania oraz numerem PESEL (np. dowód osobisty, prawo jazdy, paszport, legitymację szkolną lub studencką, książeczkę ubezpieczeniową), natomiast w przypadku obcokrajowców odpowiednik PESEL bądź identyfikator dokumentu;

 posługuje się językiem polskim w mowie i piśmie w stopniu umożliwiającym bez osób trzecich na zrozumienie treści kwestionariusza oraz samodzielne udzielenie odpowiedzi podczas wywiadu lekarskiego, ponadto jej dane, jeżeli są dostępne, powinny znajdować się w centralnym rejestrze mieszkańców Polski;

 jest w wieku od 18 do 65 lat;

 osoba powyżej 65 roku życia może oddać krew po corocznym uzyskaniu zgody lekarza w centrum krwiodawstwa;

 dawca pierwszorazowy po 60 roku życia może oddać krew po uzyskaniu zgody lekarza rodzinnego;

 waży powyżej 50 kg;

 temperatura jej ciała, która mierzona jest pod pachą nie powinna przekraczać 37°C;

 przeszła pozytywnie badanie lekarskie poprzedzające pobranie krwi od kandydata na dawcę krwi lub od dawcy krwi, obejmujące: wywiad medyczny oraz skrócone badanie przedmiotowe.

3. SPRAWDŹ CZY MOŻESZ ODDAĆ KREW !

4. DYSKWALIFIKACJA CZASOWA

 PO PRZEBYCIU CHOROBY ZAKAŹNEJ NP. : 
grypa bądź infekcje grypopodobne: 2 tygodnie po ustąpieniu objawów, 
gorączka ponad 38°C: 2 tygodnie po ustąpieniu objawów, 
mononukleoza zakaźna: 6 miesięcy od czasu wyzdrowienia, 
toksoplazmoza: 6 miesięcy od daty wyleczenia, 
rzeżączka: 12 miesięcy od zakończenia leczenia, 
gruźlica: 2 lata od daty potwierdzonego wyleczenia, 
bruceloza i gorączka Q: 2 lata od potwierdzenia wyleczenia, 
gorączka reumatyczna: 2 lata od ustąpienia objawów, jeżeli nie nastąpiła przewlekła choroba serca, 
zapalenie szpiku: 2 lata od potwierdzonego wyleczenia, malaria np.: 
-3 lata po powrocie z ostatniej wizyty na terenach występowania malarii, 
-3 lata po zakończeniu leczenia przy braku objawów choroby

PO SZCZEPIENIU, W ZALEŻNOŚCI OD RODZAJU SZCZEPIONKI CZAS DYSKWALIFIKACJI WYNOSI: 
48 godzin od szczepienia szczepionkami z zabitymi bakteriami, wirusami przeciw cholerze, durowi brzusznemu, krztuścowi, durowi plamistemu, 
48 godzin od szczepienia przeciwko wściekliźnie, kleszczowemu zapaleniu mózgu, wirusowemu zapaleniu wątroby typu A i B, 
48 godzin od przyjęcia anatoksyny błonicowej i tężcowej, 
3 miesiące po biernym uodpornieniu surowicami odzwierzęcymi, 
4 tygodnie od szczepienia szczepionkami z osłabionymi bakteriami i wirusami przeciw BCG (gruźlica), odrze, różyczce, żółtej febrze

GDY KANDYDAT NA DAWCE BYŁ NARAŻONY NA NIEBEZPIECZEŃSTWO ZARAŻENIA CHOROBAMI PRZENOSZONYMI PRZEZ KREW. DYSKWALIFIKACJA NA 6 MIESIĘCY NASTĘPUJE PO: 
badaniu endoskopowym przy użyciu fiberoendoskopu, 
kontakcie śluzówki z krwią lub po ukłuciu igłą, 
przetoczeniu składników krwi, 
przeszczepie ludzkich komórek lub tkanek, 
dużym zabiegu chirurgicznym, 
tatuażu lub przekłuciu części ciała, 
akupunkturze, chyba że została wykonana przez wykwalifikowanego lekarza przy użyciu jałowych i jednorazowych igieł, 
narażeniu na ryzyko z powodu bliskiego kontaktu w warunkach domowych z chorymi na wirusowe zapalenie wątroby

PRZYJMOWANIE LEKÓW: 
okres dyskwalifikacji jest różny w zależności od choroby i rodzaju przyjmowanych leków, 
w przypadku zażywania aspiryny lub innych leków zawierających kwas acetylosalicylowy, krew można oddać po upływie 3 dni od ostatniego zażycia, 
brak dyskwalifikacji jest w przypadku przyjmowania: witamin, doustnych leków antykoncepcyjnych oraz leków hormonalnych stosowanych w okresie     menopauzy.

INNE: 
okres miesiączkowania i do 3-ech dni po zakończeniu 
cały okres pobytu w zakładzie karnym i 6 miesięcy po jego opuszczeniu 
6 miesięcy od powrotu z krajów o wysokiej zachorowalności na AIDS (np. Afryka Środkowa i Zachodnia, Tajlandia), 
6 miesięcy od powrotu do kraju, wktórych endemicznie występują choroby tropikalne 
28 dni od chwili opuszczenia terenu, gdzie występują przypadki przeniesienia Wirusa zachodniego Nilu (WNV) na ludzi

5. DYSKWALIFIKACJA STAŁA

CHOROBY ZAKAŹNE NP.: 
wirusowe zapalenie wątroby typu B i C 
babeszjoza 
Kala Azar (leiszmanioza trzewna) 
promienica 
tularemia 
trypanosomoza cruzi (Gorączka Chagasa) 
HTLV I/II

CHOROBY UKŁADU KRĄŻENIA PRZEBYTE LUB AKTUALNE NP.: 
niewydolność krążenia 
znacznego stopnia miażdżyca 
stan po zawale mięśnia sercowego 
zaburzenia rytmu serca

CHOROBY UKŁADU NERWOWEGO NP.: 
padaczka 
choroby psychiczne 
nosiciele wirusa HIV oraz chorzy na AIDS 
osoby należące do grupy wysokiego ryzyka zakażenia się wirusem HIV (np. narkomani, osoby uprawiające prostytucję) 
alkoholicy i lekomani 
kiła 
stosowanie leków domięśniowo lub dożylnie nie przepisanych przez lekarza 
nowotwory złośliwe 
cukrzyca

CHOROBY UKŁADOWE NP. AKTYWNE, PRZEWLEKŁE, POWRACAJĄCE: 
układu pokarmowego 
układu oddechowego 
układu moczowo-płciowego i nerek 
układu immunologicznego 
układu endokrynnego oraz choroby metaboliczne 
choroby krwi i układu krwiotwórczego 
choroby skóry (np. łuszczyca)

PONADTO: 
biorcy ksenoprzeszczepów (przeszczepy organów obcogatunkowych) 
choroba Creutzfelda Jakoba 
osoby u których wykonano w przeszłości przeszczep rogówki lub opony twardej albo były leczone preparatami uzyskanych z ludzkich przysadek 
osoby, które przebywały w okresie od 01.01.1980r do 31.12.1996r dłużej niż 6 miesięcy w Wielkiej Brytanii, Francji, Irlandii 
zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania spowodowane używaniem środków psychoaktywnych

6. SPOSOBY POBIERANIA KRWI

POBIERANIE KRWI PEŁNEJ METODA KONWENCJONALNĄ Dawca oddaje krew pełną w ilości ok. 450 ml (ą 10%), przerwa między jednym a drugim oddawaniem nie może być krótsza niż 8 tygodni. Krew może być pobierana nie częściej niż 6 razy w roku od mężczyzn do 4 razy w roku od kobiet.

POBIERANIE OSOCZA (PLAZMAFEREZA) Od jednego dawcy można pobrać do 25 litrów osocza w ciągu jednego roku. Krwiodawca może oddawać osocze metodą plazmaferezy automatycznej do 20 razy w roku, natomiast metodą plazmaferezy manualnej do 30 razy w roku. Przerwa między pobraniami nie może być krótsza niż 2 tygodnie.

POBIERANIE PŁYTEK KRWI (TROMBAFEREZA) i BIAŁYCH KRWINEK (LEUKAFEREZA) Zabiegi można wykonywać nie częściej niż 12 razy w roku, a przerwy pomiędzy kolejnymi pobraniami nie mogą być krótsze niż 4 tygodnie.

POBRANIE KRWINEK CZERWONYCH (ERYTROAFEREZA) Jednorazowo można pobrać do 600 ml krwinek czerwonych. Jednorazowy zabieg trwa 1,5 godziny i można powtarzać go co 6 miesięcy.

7. AUTOTRANSFUZJA

Jest zabiegiem przetaczania krwi, w którym dawca krwi jest biorcą dla samego siebie. Metoda ta jest bezpieczna, ponieważ pozwala na uniknięcie ryzyka związanego z wystąpieniem powikłań poprzetoczeniowych, alloimunizacją, przeniesieniem chorób wirusowych. 
Czynnikiem decydującym o zakwalifikowaniu osoby do donacji autologicznej jest zdrowie pacjenta. Nie obowiązują tu normy wiekowe (osoby poniżej 18-tego roku życia mogą kwalifikowane pod warunkiem uzyskania pisemnej zgody rodziców, w przypadku osób po 70 roku życia zwraca się szczególną uwagę na stan układu sercowo-naczyniowego i krążenia mózgowego). 
Pobranie krwi własnej do autotransfuzji może odbywać się co 3-7 dni (jeżeli hematokryt i stężenie hemoglobiny nie spada poniżej dopuszczalnych wartości). Ostatnie pobranie krwi powinno być przeprowadzone co najmniej 72 godziny przed planowanym zabiegiem. W przypadku chorych u których planowane jest pobranie więcej niż jednej jednostki krwi należy podawać doustne preparaty żelaza do czasu zaplanowanego zabiegu bądź dłużej.

PRZECIWWSKAZANIA: 
Osoby ze stężeniem hemoglobiny poniżej 100g/l (stężenie hemoglobiny 100-110g/l wskazania ustalane są indywidualnie w zależności przyczyny niedokrwistości oraz od ilości donacji) 
Stwierdzenie obecności markerów wirusowych HBV, HCV, HIV 
Podejrzenie zakażenia i zakażenie HTLV I/II 
Aktywne zakażenie bakteryjne 
Osoba z chorobą serca może być zakwalifikowana po konsultacji kardiologicznej, jednak bezwzględne przeciwwskazanie do zabiegu stanowią: niestabilna choroba wieńcowa, niekontrolowane nadciśnienie tętnicze, ciężkie zwężenie aorty, niewydolność krążenia mózgowego oraz przebyty w ostatni czasie zawał 
Padaczka 
Guz mózgu

8. KORZYŚCI DLA KRWIODAWCÓW

KOMPLEKSOWE BADANIE LABORATORYJNE:

Przed każdym pobraniem krwi oznaczane jest stężenie hemoglobiny. Przed zabiegiem trombaferezy lub leukaferezy oznacza się dodatkowo: 
liczbę krwinek płytkowych 
liczbę białych krwinek 
Próbki krwi każdej osoby zakwalifikowanej do pobrania krwi, osocza, trombaferezy, leukaferezy lub innego zabiegu wymagają oznaczenia: 
antygenu HBS, 
przeciwciał anty-HIV 1/2, 
przeciwciał anty-HCV, 
RNA HCV, 
DNA HBV, 
RNA HIV, 
aktywność transaminazy alaninowej (ALAT), 
odczynników kiłowych 
Co najmniej raz w roku u dawców oddających regularnie krew pełną lub komórkowe składniki krwi oznacza się: 
stężenie hemoglobiny i wartość hematokrytu 
liczbę krwinek czerwonych 
liczbę krwinek płytkowych 
liczbę krwinek białych 
skład procentowy krwinek białych 
U dawców, którzy regularnie oddają osocze oznacza się dodatkowo stężenie białka całkowitego, skład procentowy białek lub wskaźnik albuminowo-globulinowy.

PRZYWILEJE KRWIODAWCÓW:

Osobie, która bezpłatnie oddała krew oraz została zarejestrowana w jednostce organizacyjnej publicznej służby krwi przysługuje: 
tytuł 'Honorowego Dawcy Krwi' 
zwolnienie od pracy w dniu, w którym oddaje krew, i na czas okresowego badania lekarskiego dawców krwi na zasadach określonych w odrębnych przepisach,zwrot utraconego zarobku na zasadach wynikających z przepisów prawa pracy, 
zwrot kosztów przejazdu do jednostki organizacyjnej publicznej służby krwi na zasadach określonych w przepisach w sprawie diet i innych należności z tytułu podróży służbowych na obszarze kraju; koszt przejazdu ponosi jednostka organizacyjna publicznej służby krwi, 
posiłek regeneracyjny po oddaniu krwi lub jej składników o wartości kalorycznej 4.500 kalorii, 
dawcom rzadkich grup i dawcom, którzy przed pobraniem zostali poddani zabiegowi uodpornienia lub innym zabiegom w celu uzyskania osocza lub surowic diagnostycznych, przysługuje oprócz wymienionych uprawnień ekwiwalent pieniężny za pobrana krew i związane z tym zabiegi 
możliwość odliczenia od podatku dochodowego darowizny w wysokości ekwiwalentu pieniężnego za pobraną krew

Każdej kobiecie, która oddała co najmniej 5 litrów krwi i każdemu mężczyźnie, który oddał co najmniej 6 litrów krwi oraz każdemu kto oddał odpowiadającą tej objętości ilość innych składników krwi przysługuje tytuł i odznaka 'Zasłużonego Honorowego Dawcy Krwi'.

Dodatkowe przywileje przysługujące Zasłużonemu Honorowemu Dawcy Krwi: 
uprawnienie do korzystania poza kolejnością z świadczeń opieki zdrowotnej oraz usług farmaceutycznych udzielanych w aptekach, 
bezpłatne zaopatrzenie w leki objęte wykazami leków podstawowych i uzupełniających do wysokości limitu ceny. 
Osobom, które oddały 20 litrów krwi lub odpowiadającą tej objętości ilość innych składników przysługuje dodatkowo odznaka 'Honorowy Dawca Krwi Zasłużony dla Zdrowia Narodu' , odznaczenie to przyznawane jest przez Ministra Zdrowia.

Źródło: www.nck.gov.pl

Aktywni honorowi dawcy krwi mogą również liczyć na zniżki w schroniskach, hotelach, sklepach i punktach usługowych zrzeszonych wokół inicjatywy „Dawcom w Darze”. Więcej szczegółów znajdziesz nawww.dawcomwdarze.pl